Cuộc sống ở những khu chung cư chờ sập

Bà Tạ Thị Thúy đang đun nấu tại "khu bếp" nhà mình Vào khoảng những năm 70-80 của thế kỷ trước, Hà Nội có hàng chục khu tập thể (KTT) được xây dựng để giải quyết nhu cầu nhà ở của người dân. Nức danh nhất phải kể đến KTT Nguyễn Công Trứ, Tân Mai, Tương Mai, Kim Liên, Trung Tự, Thành Công, Dệt 8-3… Tính đến tháng 8 năm 2007, theo thống kê của Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất Hà Nội trên địa bàn thị thành có 33 KTT đã cũ nát, trong đó 23 khu tập thể với khoảng 460 tòa nhà có diện tích gần 1 triệu m2 thuộc vào loại cũ nát cần cải tạo. Gần 23.000 hộ gia đình đang phải sống trong sự bất tiện và nỗi lo sợ trong những căn nhà xuống cấp đó. Tính đến thời khắc này có 77 nhà tập thể cao tầng đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, gây nguy hiểm cho người dân. Sau hơn 50 năm, mức độ an toàn của những khu tập thể từng một thời là niềm ước mong của biết bao người bây giờ rất đáng báo động. Hơn thế nữa, đã nửa thế kỷ trôi qua nhưng tham khảo ở đây cuộc sống của những hộ dân tại đây dường như vẫn không đổi thay là mấy. Vẫn ở trong những căn hộ diện tích chỉ khoảng chừng 10-18m2, trong khi số người trong gia đình tăng gấp 2, 3 lần. Có mặt ở khu tập thể Quỳnh Mai được xây dựng vào thời kỳ 1954-1965, phóng viên PetroTimes đã có cuộc nói chuyện với bà Tạ Thị Thúy chủ một căn hộ rộng khoảng 10m2 tại đơn nguyên A6. Bà Thúy kể: “Khi tôi đi làm thuê nhân ở nhà máy dệt 8-3 thì được Nhà nước phân cho căn hộ này từ đầu những năm 80. Ban sơ, chỉ có tôi với chồng ở cũng tạm bằng lòng được. Sau này, có thêm đứa con nữa cũng vẫn chịu khổ được. Nhưng tới hiện thời, khi con tôi lập gia đình rồi có thêm 2 cháu nữa thì cuộc sống mới thật sự là khó nhọc đủ bề…”. “Nhà tôi chỉ có 10m2 nhưng hiện tại có tới 4 người chui rúc trong này. Ngày thằng con tôi lấy vợ gia đình phải làm thêm cái ‘chuồng cọp’ nhô ra ngoài khoảng không để có thêm diện tích sinh hoạt. Gia đình còn tận dụng không gian còn trống ở ngoài hành lang chung để làm cái gác xép cho vợ chồng nó ngủ. Sống khó nhọc lắm cháu ạ, nhưng cũng biết làm sao được, gia đình kinh tế eo hẹp không có điều kiện chuyển nơi ở khác”. Nhìn một vòng xung quanh các tầng của khu tập thể, chúng tôi thấy rằng hồ hết các khoảng không gian đều được tận dụng triệt để làm nơi chứa đồ đoàn của các hộ gia đình. Nhà vệ sinh chung của 10 hộ gia đình trên tầng 4 đơn nguyên A6 tập thể Quỳnh Mai Nói tới khu tập thể kiểu cũ thì vấn đề nước sinh hoạt và nhà vệ sinh có lẽ nhiều người sẽ không bao giờ quên. Cả khu nhà, hay thậm chí vài khu nhà mới có một khu vệ sinh chung chừng 4 – 5 ô. Đây từng là nỗi kinh hồn của những người dân sống tại các khu tập thể kiểu cũ, cho tới bây giờ tình trạng cũng chỉ khá khẩm hơn chút ít. Bà Thúy mỉm cười khi nhớ lại những kỷ niệm về khu vệ sinh mà có lẽ bà không bao giờ quên được. Bà kể: “Hồi xưa, lúc tôi mới được phân nhà thì tầng 4 nhà tôi đang ở đây không có nhà vệ sinh đâu. Mỗi lần muốn đi vệ sinh đều phải lóc cóc chạy xuống tầng 1. Và cái nhà vệ sinh đó thì khỏi nói, tồi tàn kinh khủng. Nghĩ lại thôi mà tôi cũng rùng mình vì cái độ mất vệ sinh của cái nhà vệ sinh đó. Kinh hồn nhất là mỗi sáng dậy, xếp hàng đi vệ sinh mới là cực khổ, có những lúc chúng tôi xếp một dãy dài phải tới 30 người chờ tới lượt để đi. Kèm theo đó là những tình huống dở khóc dở cười xung quanh cái chuyện đi vệ sinh tiền bao cấp…”. “Mãi tới năm 1997 thì các cơ quan chức năng mới tiến hành tu chỉnh, cải tạo lại từng khu nhà một. Và từ đấy mỗi tầng có một nhà vệ sinh, nhưng cũng phải 10 hộ chung một cái nhà vệ sinh đó. Từ đó tới nay vẫn vậy, vẫn gần 30 người chung cái khu vệ sinh. Tôn Việt Nhật Cảnh xếp hàng đi vệ sinh buổi sáng vẫn còn, nhưng ở mức độ thấp hơn không còn cảnh tượng ‘rồng rắn lên mây’ đi vệ sinh nữa. Nhưng tóm lại là vẫn khổ lắm, không sao giờ mới thoát được cái cảnh này đây. Nói không ngoa chứ mơ ước của đời tôi là có cái nhà vệ sinh gạch lát trắng bóng, sạch sẽ, thơm tho...”. Bà Nhâm cùng con dâu chuẩn bị bữa ăn ở "khu bếp" chung tầng 3 đơn nguyên A6, tập thể Quỳnh Mai Đấy là về chuyện vệ sinh hằng ngày, cuộc sống người dân ở những khu nhà tập thể cũ còn một vấn đề khác cũng khiến người ta phải để ý tới đó việc nấu nướng. Với diện tích 10m2, chỗ nằm còn không đủ thì chắc chắn việc có mỗi hộ sở hữu một căn bếp riêng để đun nấu là chuyện không tưởng. Do vậy những hộ dân sống tại các khu tập thể này đều có một cái bếp chung đó là khoảng không gian không lấy gì làm rộng lắm của các chiếu nghỉ cầu thang. Bà Nguyễn Thị Nhâm chủ một căn hộ có diện tích 18m2 tại tầng 3 tòa nhà A6 tập thể Quỳnh Mai tâm tình: “Nhà read more tôi rộng 18m2 nhưng có tới 6 người thì đến chỗ ngủ còn không có không gian riêng chứ đừng nói là có một cái bếp để nấu nướng cho cả gia đình. Nên chúng tôi đành phải tận dụng cái chiếu nghỉ cầu thang này thành 1 cái bếp cho cả nhà. Không chỉ có nhà tôi dùng cái bếp này, mà còn có thêm mấy hộ gia đình nữa dùng chung”. Những hộ gia đình ở đây vẫn sử dụng bếp than tổ ong để tiện tặn uổng sinh hoạt một cách tối đa. Nên kèm theo đó là những ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe mọi người sống trong khu nhà tập thể. Dù rằng là ban ngày nhưng trong nhà tiêu chật hẹp vẫn rất ám muội Tới nay thì UBND thành thị Hà Nội đã đồng ý chấp thuận yêu cầu vừa khai triển tiến hành lập quy hoạch đồng bộ cải tạo xây dựng lại khu tập thể Quỳnh Mai, vừa triển khai lập dự án cải tạo xây dựng lại hai đơn nguyên E6 và E7. Nhưng kết quả thì chưa biết bao giờ mới có, vì còn vướng mắc nhiều vấn đề. Những khu nhà tập thể cũ kỹ có tuổi đời hơn 50 năm, vắt ngang qua 2 thế kỷ, với hàng vạn người dân vẫn đang sống khổ đau tại đó rất cần sự giúp đỡ của quốc gia trong việc có một chỗ ở có điều kiện sống tốt hơn. Bà Thúy bùi ngùi nói: “Tôi biết về kế hoạch cải tạo, xây mới các khu tập thể này ngót nghét đã gần chục năm, nhưng cho tới bây giờ thì vẫn chưa có gì tiến triển cả. Hàng ngày chúng tôi vẫn phải sống trong điều kiện thiếu thốn đủ thứ. Tôi đã già thì không nói, nhưng mong cho cháu tôi có được cuộc sống với điều kiện tốt hơn. Thế nên, chúng tôi rất mong các cơ quan chức năng quốc gia sớm quy hoạch lại những khu nhà cũ kỹ này, giúp người nhân dân tôi có được điều kiện sống tốt hơn...”. Cẩm Tú - Nguyễn Hoan